Iam filii Anci prope adulti erant.

Iam filii Anci prope adulti erant. Sed Tarquinius ipse rex creari
cupiebat. Is primus palam regnum petiit, memorans officia privata ac publica
et begignitatem in omnes. Magno consensu populus Romanus eum regnare
iussit.
Tarquinius, Latinis bello victis, ludos magnificos fecit. Tum primum
locus circo, qui Maximus dicitur, designatus est. Ludi sollemnes manserunt,
Romani aut Magni appellati.
Magna quoque opera a rege incepta sunt, ut populus non quietior in
pace quam in bello esset. Muro lapideo urbem cingere paravit, et loca circa
forum aliasque convalles cloacis siccavit. Fundamenta aedis Iovis in Capitolio
iecit.
Eo fere tempore in regia prodigium mirabile fuit. Caput pueri
dormientis, cui Servius Tullius fuit nomen, multorum in conspectus arsit.
Servi, qui aquam ad restinguendam flammam ferebant, ab regina retenti sunt.
Mox cum puer e somno excitatus esset, flamma abiit. Tum, abducto in
secretum viro, Tanaquil, “Videsne tu hunc puerum,” inquit, “quem tam
humili cultu educamus? Lumen profecto portendit eum aliquando nobis
praesidio futurum esse. Proinde artibus liberalibus erudiendus est.” Ingenium
iuvenis vere regium erat. Tarquinius igitur ei filiam suam despondit.
Etsi Anci filii duo antea irati fuerant quod peregrinus Romae regnabat,
tum maior erat indignatio, quoniam servo iam regnum patere videbatur.
Regem igitur interficere regnumque occupare constituerunt. Ex pastoribus
duo ferocissimi ad facinus delecti in vestibulo regiae specie rixae in se omnes
apparitores regios converterunt. Inde vocati ad regem dicere in vicem iussi
sunt. Unus rem exponit. Dum intentus in eum se rex totus avertit, alter elatam securim in caput regis deiecit; relicto in vulnere telo, ambo foras fugiunt.
Tarquinium moribundum apparitores excipiunt; illos fugientes lictores
comprehendunt.
Magnus sequitur populi tumultus, inter quem Tanaquil claudi regiam
iubet. Servio inde celeriter ad se vocato, auxilium oravit. “Tuum est regnum,”
inquit, “Servi, si vir est, non eorum qui alienis minibus pessimum facinus
fecerunt. Erige te deosque duces sequere, qui divina flamma hoc caput clarum
futurum esse portenderunt. Noli perturbari quod peregrinus es. Etiam nos
peregrini regnavimus. Si propter subitam rem consilia fingere non potes, mea
tamen consilia sequere.”
Cum iam clamor multitudinis vix sustineri posset, Tanaquil ex
superiore parte regiae populum ita allocuta est: “Cum vulnus regis grave sit,
iam tamen ad se redit; brevi tempore regem ipsum videbitis. Interim vult
Servium Tullium rem publicam administrare.” Itaque Servius per aliquot
dies, cum Tarquinius iam mortuus esset, suas opes firmavit. Tum demum
mors regis nuntiata est. Servius, praesidio firmo munitus, primus iniussu
populi voluntate partum regnavit.